Reforma przepisów o wynajmie wakacyjnym na Wyspach Kanaryjskich
Rząd Wysp Kanaryjskich ogłosił w piątek znaczące modyfikacje w projekcie ustawy o wynajmie wakacyjnym, pierwotnie przedstawionym w kwietniu 2024 roku. Projekt przeszedł przez intensywny proces konsultacji publicznych, w trakcie których zgłoszono ponad 3000 uwag i zarzutów. Głównym celem reformy jest wprowadzenie kompleksowych regulacji na rynku wynajmu turystycznego, przy jednoczesnym zapewnieniu ochrony lokalnym mieszkańcom przed negatywnymi skutkami gentryfikacji i nadmiernej turystyfikacji. Ustawa ma na celu zrównoważenie potrzeb sektora turystycznego z prawem obywateli do dostępu do godnych warunków mieszkaniowych.
Kluczowe zmiany w nowej ustawie
Chociaż podstawowe założenia ustawy, w tym regulacja wynajmu turystycznego przez lokalne rady, pozostały niezmienione, wprowadzono szereg istotnych modyfikacji. Najważniejszą zmianą jest implementacja bardziej elastycznych przepisów dotyczących uzyskiwania zezwoleń na wynajem. Właściciele domów wakacyjnych będą mogli prowadzić swoją działalność bez ograniczeń czasowych, pod warunkiem spełnienia wszystkich wymogów prawnych.
Zmniejszono także minimalną powierzchnię nieruchomości przeznaczonych na wynajem turystyczny z 39 do 25 metrów kwadratowych. Dla mniejszych nieruchomości wprowadzono dodatkowe wymogi, takie jak posiadanie parkingu, basenu, certyfikatów zrównoważonego rozwoju, ładowarki do pojazdów elektrycznych lub utworzenie miejsca pracy związanego z obsługą nieruchomości.
Ułatwienia dla obecnych operatorów
Kluczową innowacją jest wprowadzenie „odpowiedzialnej deklaracji skonsolidowanego użytkowania turystycznego”. Właściciele i operatorzy domów wakacyjnych mają dwa lata od wejścia w życie ustawy na złożenie tej deklaracji, co umożliwi im prowadzenie działalności bez ograniczeń czasowych. Warunkiem jest spełnienie wszystkich obowiązujących przepisów prawnych. Ta zmiana ma na celu zapewnienie stabilności dla istniejących przedsiębiorców w sektorze wynajmu wakacyjnego.
Przedłużenie okresu działalności istniejących domów wakacyjnych
Nowe regulacje wprowadzają pięcioletni okres przejściowy dla już funkcjonujących domów wakacyjnych, umożliwiając im kontynuację działalności na dotychczasowych zasadach. Co więcej, przewidziano możliwość przedłużenia tego okresu o kolejne pięć lat, jeśli operatorzy udowodnią, że pierwotny okres jest niewystarczający do zrekompensowania potencjalnych strat związanych z nowymi przepisami. Ta elastyczność ma zapewnić, że ponad 61 000 zarejestrowanych nieruchomości będzie mogło prowadzić działalność turystyczną przynajmniej do 2035 roku, dając właścicielom czas na dostosowanie się do nowych wymogów.
Nowe licencje i ich warunki
Wprowadzono system nowych licencji, ważnych przez pięć lat, podlegających ścisłym regulacjom lokalnych władz. Kluczowym warunkiem uzyskania licencji na wynajem wakacyjny będzie zapewnienie przez lokalne korporacje odpowiednio sklasyfikowanych gruntów oraz spełnienie rygorystycznych wymogów dotyczących ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju miejskiego.
Ustawa wprowadza limity procentowe dla wynajmu wakacyjnego – do 10% zasobów mieszkaniowych w większości gmin, z wyjątkiem wysp La Palma, La Gomera i El Hierro, gdzie limit wynosi 20%. Te ograniczenia mają na celu zbalansowanie rozwoju sektora turystycznego z potrzebami mieszkaniowymi lokalnej społeczności.
Kontrola i weryfikacja domów wakacyjnych
Ustawa nakłada na lokalne władze obowiązek ścisłego monitorowania i kontrolowania funkcjonowania domów wakacyjnych. Co cztery lata będą musiały przeprowadzać kompleksowe audyty i aktualizować plany kontrolne, aby zapewnić ciągłą zgodność z nowymi przepisami. Dyrektor generalny ds. planowania, szkoleń i promocji turystyki, Miguel Ángel Rodríguez, podkreślił, że rady miejskie mają obowiązek opracowania szczegółowego planu inspekcji domów wakacyjnych w ciągu sześciu miesięcy i zrealizowania go w okresie czterech lat. Ta intensyfikacja kontroli ma na celu zapewnienie, że wszystkie nieruchomości wakacyjne spełniają wymagane standardy i działają zgodnie z prawem.
Cel nowej regulacji
Głównym celem nowej ustawy jest kompleksowe uregulowanie sektora wynajmu wakacyjnego, zapewniając równowagę między potrzebami branży turystycznej a ochroną praw i jakości życia lokalnych mieszkańców. Reforma ma przeciwdziałać negatywnym skutkom nadmiernej turystyfikacji i gentryfikacji, jednocześnie umożliwiając zrównoważony rozwój sektora turystycznego. Władze Wysp Kanaryjskich kładą nacisk na zagwarantowanie obywatelom prawa do godnych warunków mieszkaniowych, przy jednoczesnym zapewnieniu lokalnym władzom narzędzi do efektywnego zarządzania i kontrolowania rozwoju wynajmu wakacyjnego na ich terenie.
Podsumowanie aktualnej propozycji ustawy
Kluczowe elementy ustawy:
1. Nowy system zezwoleń i licencji:
- Wprowadzenie deklaracji odpowiedzialnej jako głównego mechanizmu regulacyjnego
- 5-letni okres ważności licencji z możliwością odnowienia
- Możliwość bezterminowego prowadzenia działalności dla istniejących obiektów po złożeniu „deklaracji skonsolidowanego użytkowania turystycznego”
2. Limity i ograniczenia:
- Minimalna powierzchnia mieszkania na wynajem wakacyjny to 35 m2 (z wyjątkami dla mniejszych powierzchni przy spełnieniu dodatkowych warunków)
- Maksymalnie 10% zasobów mieszkaniowych w gminie może być przeznaczone na wynajem wakacyjny (20% na wyspach La Palma, La Gomera i El Hierro)
- Zakaz wynajmu wakacyjnego w określonych strefach ochrony przyrody
3. Planowanie przestrzenne i zrównoważony rozwój:
- Konieczność uwzględnienia wynajmu wakacyjnego w planach zagospodarowania przestrzennego
- Wymóg przeprowadzenia analizy pojemności turystycznej obszaru
- Nacisk na ochronę środowiska i zrównoważony rozwój miejski
4. Kontrola i nadzór:
- Zwiększone uprawnienia kontrolne dla władz lokalnych
- Obowiązkowe audyty co 4 lata
- Surowe kary za nieprzestrzeganie przepisów
5. Ochrona rynku mieszkaniowego:
- Automatyczne zawieszenie możliwości nowych zezwoleń na wynajem wakacyjny w obszarach o napiętej sytuacji mieszkaniowej
- Zachęty do przekształcania mieszkań wakacyjnych w długoterminowy wynajem
6. Przepisy przejściowe:
- 5-letni okres przejściowy dla istniejących obiektów z możliwością przedłużenia o kolejne 5 lat
- Specjalne regulacje dla obszarów o dużym nasyceniu wynajmem wakacyjnym
Główne cele ustawy:
- Uregulowanie dynamicznie rozwijającego się sektora wynajmu wakacyjnego
- Ochrona dostępu do mieszkań dla lokalnych mieszkańców
- Zapobieganie gentryfikacji i nadmiernej turystyfikacji
- Promowanie zrównoważonego rozwoju turystyki
- Poprawa jakości oferty turystycznej
Kluczowe wnioski:
- Ustawa stanowi kompleksową próbę uregulowania sektora wynajmu wakacyjnego, który w ostatnich latach rozwijał się w sposób niekontrolowany.
- Wprowadza mechanizmy mające na celu ochronę lokalnego rynku mieszkaniowego, co jest odpowiedzią na problemy z dostępnością i cenami mieszkań dla stałych mieszkańców.
- Daje władzom lokalnym znacznie większe uprawnienia w zakresie kontroli i regulacji wynajmu wakacyjnego.
- Promuje zrównoważony rozwój turystyki, kładąc nacisk na ochronę środowiska i zrównoważony rozwój miejski.
- Wprowadza okres przejściowy, dający istniejącym obiektom czas na dostosowanie się do nowych przepisów.
- Ustawa jest elastyczna, pozwalając na dostosowanie regulacji do specyfiki różnych obszarów (np. różne limity dla różnych wysp).
- Wprowadza zachęty do podnoszenia jakości oferty turystycznej poprzez system certyfikacji i dodatkowych wymogów dla mniejszych nieruchomości.
- Dąży do profesjonalizacji sektora wynajmu wakacyjnego poprzez bardziej rygorystyczne wymogi i kontrole.
- Ustawa stanowi próbę znalezienia równowagi między potrzebami sektora turystycznego, który jest kluczowy dla gospodarki Wysp Kanaryjskich, a potrzebami lokalnych mieszkańców i zrównoważonym rozwojem regionu.
- Wprowadza mechanizmy pozwalające na bieżące monitorowanie i ocenę wpływu nowych regulacji, co może pozwolić na ich dalsze dostosowywanie w przyszłości.
Podsumowując, ustawa ta stanowi ambitną próbę kompleksowego uregulowania sektora wynajmu wakacyjnego na Wyspach Kanaryjskich, dążąc do zrównoważenia interesów wszystkich zainteresowanych stron i promując zrównoważony rozwój regionu.