Niezapomniane katastrofy na Teneryfie
Amerykanie często pytają się nawzajem, co robili i gdzie byli, gdy zamordowano Kennedy’ego w Dallas 22 listopada 1963 r. lub podczas ataków 11 września 2001 r. Hiszpanie rzadziej wspominają zamachy dżihadystyczne z 11 marca 2004 r., ale mieszkańcy Wysp Kanaryjskich mają kilka dat, których nie zapominają. Jedną z nich jest erupcja wulkanu na La Palmie 19 września 2021 r.
Na Teneryfie szczególnie żywo pamięta się o wielkiej powodzi z 31 marca 2002 r. (31M), która miała miejsce w Niedzielę Wielkanocną. To wydarzenie znacząco wpłynęło na świadomość mieszkańców wyspy, zwłaszcza w jej stolicy, dotyczącą sytuacji kryzysowych spowodowanych zjawiskami pogodowymi.
Tragiczne skutki powodzi z 2002 roku
W wyniku powodzi zginęło co najmniej 8 osób. Choć trudno porównywać tę tragedię z niedawnymi wydarzeniami w Walencji, niektóre obrazy z tamtego dnia pozostają niezapomniane. Ludzie pływali we własnych pojazdach na autostradzie północnej, tuż poniżej ronda Padre Anchieta. Te sceny, choć tragiczne, bledną w porównaniu z tym, co niedawno wydarzyło się we Wspólnocie Walencji.
Huragan Delta – kolejne wyzwanie dla wyspy
Po pamiętnym 31M, mieszkańcy Teneryfy doświadczyli jeszcze jednego znaczącego wydarzenia pogodowego. W nocy z 28 na 29 listopada 2005 roku wyspę nawiedził huragan, który ostatecznie przekształcił się w burzę tropikalną Delta. Na szczęście nie było ofiar śmiertelnych, ale huragan pozostawił po sobie rekordowy podmuch wiatru o prędkości 248 km/h, zarejestrowany w Izaña na wyżynach Teneryfy. Był to najsilniejszy wiatr kiedykolwiek odnotowany w Hiszpanii.
Skutki huraganu były poważne: 350 000 osób pozostało bez prądu przez kilka dni, a symboliczny dla mieszkańców Gran Canarii Dedo de Dios de Agaete został zniszczony.
Nieprzewidywalność zjawisk pogodowych
Trzy lata przed huraganem Delta, ówczesny burmistrz Santa Cruz, Miguel Zerolo, podkreślał, że wydarzeń z 31 marca 2002 r. nie można było przewidzieć ze względu na ogromną ilość deszczu, który spadł w bardzo krótkim czasie. Spowodowało to powódź, jakiej nie widziano na wyspie od dziesięcioleci.
Czy Teneryfa jest przygotowana na ekstremalne zjawiska pogodowe?
Biorąc pod uwagę, że Walencja niedawno doświadczyła opadów przekraczających 600 litrów na metr kwadratowy (z rekordem 630 litrów w Turís), 232,6 litra odnotowane na Teneryfie w 2002 r. wydają się niewielkie. Jednak była to największa ilość opadów zarejestrowana na wyspie od 1869 r., gdy zaczęto prowadzić pomiary.
Pojawia się pytanie: czy Teneryfa i reszta archipelagu są przygotowane na takie zjawisko, jak to, które niedawno nawiedziła kontynent? Zwłaszcza w obliczu zmian klimatycznych, które przynoszą burze tropikalne do tej części Atlantyku, tornada do Huelvy i ocieplają Morze Śródziemne, intensyfikując te zjawiska?
Świadomość zagrożeń a lekceważenie ostrzeżeń
Choć świadomość zagrożeń na Teneryfie jest większa niż w innych częściach Hiszpanii ze względu na pamięć o 31M, paradoksalnie ostrzeżenia wydawane przez Państwową Agencję Meteorologiczną (Aemet) nie zawsze są traktowane poważnie. Wielu mieszkańców lekceważy prognozy pogody, uważając, że są przesadzone.
Niedawne wydarzenia na Półwyspie Iberyjskim prawdopodobnie zwiększą świadomość zagrożeń i spowodują, że ostrzeżenia będą traktowane poważniej. Jednak w ostatnich latach wiele osób ignorowało komunikaty Aemet, uważając, że prowadzą one do niepotrzebnego zamykania szkół i ograniczania działalności gospodarczej.
Przygotowania na przyszłe zagrożenia
Niedawny „trening” z ostrzeżeniami rządu regionalnego na telefony komórkowe przed możliwymi sytuacjami kryzysowymi okazał się bardzo na czasie. Iván Martín, dyrektor ds. bezpieczeństwa i sytuacji kryzysowych na Teneryfie, podkreślił, że wielu jego przyjaciół uznało ćwiczenia z 24 października za całkowicie sensowne.
Pozostaje jednak pytanie, czy Teneryfa i reszta wysp są odpowiednio przygotowane na nowe wyzwania klimatyczne, których istnienia wielu wciąż zaprzecza.
Potrzeba lepszych narzędzi do prognozowania pogody
Od 2000 roku Teneryfa czeka na radar w Buenavista, który według Aemet jest kluczowy dla poprawy prognoz pogody. W północno-zachodniej części wyspy (znanej jako Daute i Isla Baja) znajduje się obszar, który utrudnia prewencyjne działania meteorologiczne dla części Teneryfy, La Palmy i El Hierro.
Radar ma być umieszczony na górze Cruz de Gala (1 343 m n.p.m.) w Parku Wiejskim Teno i ma uzupełniać istniejący radar na Gran Canarii. Projekt, który rozpoczął się w 2018 roku, napotkał jednak na liczne przeszkody, w tym bankructwo firmy wykonawczej i pandemię COVID-19.
Obecnie, mimo zatwierdzenia przez Aemet renowacji 20 radarów w całej Hiszpanii i przejęcia projektu w Buenavista, radar wciąż nie jest gotowy. Oznacza to, że pod względem możliwości prognozowania pogody, Teneryfa nie jest w lepszej sytuacji niż podczas 31M i huraganu Delta.
Podsumowanie
Historia klęsk żywiołowych na Teneryfie pokazuje, jak ważne jest odpowiednie przygotowanie na ekstremalne zjawiska pogodowe. Choć świadomość zagrożeń wśród mieszkańców jest stosunkowo wysoka, wciąż istnieje potrzeba lepszego systemu ostrzegania i prognozowania. W obliczu zmian klimatycznych, Teneryfa musi przyspieszyć prace nad poprawą infrastruktury meteorologicznej i systemów zarządzania kryzysowego, aby skutecznie chronić swoich mieszkańców i turystów przed przyszłymi katastrofami naturalnymi.