Czwarta kampania archeologiczna w jaskini Cueva de los Cabezazos w gminie Tegueste potwierdziła fascynującą hipotezę o sposobie życia Guanchów. Rdzenna ludność Teneryfy wykorzystywała te naturalne schronienia jednocześnie jako miejsca zamieszkania i hodowli zwierząt, co stanowi unikalne rozwiązanie w historii starożytnych społeczności.
Międzynarodowy zespół bada życie pierwszych mieszkańców
Wykopaliska prowadzone przez Palomę Vidal, badaczkę z Uniwersytetu La Laguna (ULL), są finansowane przez rząd Wysp Kanaryjskich, Ministerstwo Nauki, Innowacji i Uniwersytetów oraz przy wsparciu Rady Miasta Tegueste. Strategiczne położenie stanowiska w wąwozie Barranco de Agua de Dios czyni je kluczowym miejscem dla zrozumienia sposobu życia pierwszych mieszkańców Teneryfy.
Według Emilio Vacasa, współkierownika badań, odkrycia wskazują na wyraźne przestrzenne podziały w obrębie jaskini. Jedna część jest zdominowana przez szczątki zwierzęce – głównie kości związane ze spożywaniem mięsa – podczas gdy w drugiej odnaleziono przedmioty codziennego użytku, takie jak fragmenty naczyń ceramicznych i kamienne narzędzia. To przestrzenne zróżnicowanie sugeruje jednoczesne wykorzystywanie jaskini do celów mieszkalnych i hodowlanych, choć możliwe jest również, że różne funkcje następowały po sobie na przestrzeni wieków.
Przełomowe znaleziska rzucają światło na dietę Guanchów
Wśród najistotniejszych odkryć znalazły się pozostałości ludzkich i zwierzęcych odchodów, w tym świn lub psów. Planowana analiza genetyczna DNA ma dostarczyć bezcennych informacji na temat diety, stanu zdrowia i warunków życia dawnych mieszkańców jaskini. Te mikroskopijne ślady mogą okazać się kluczem do zrozumienia codzienności Guanchów sprzed setek lat.
Od pięciu do ponad dwudziestu datowań radiowęglowych
Cueva de los Cabezazos stała się jednym z najintensywniej badanych stanowisk archeologicznych na Teneryfie. Jak podkreśla Salvador Pardo, współdyrektor projektu, do 2023 roku dysponowano jedynie pięcioma datowaniami, ale dzięki nowym kampaniom badawczym liczba ta przekroczyła już 20 dat radiowęglowych. Chronologia użytkowania jaskini rozciąga się od początku VII wieku aż do podboju europejskiego w XV stuleciu.
Zespół prowadzi obecnie badania stratygraficzne mające na celu rozszerzenie obszaru wykopalisk i dotarcie do najstarszych poziomów kulturowych. „Obecne wykopaliska pokazują, że nadal istnieją poziomy do zbadania, poza tymi udokumentowanymi przez Luisa Diego Cuscoya w latach 70.” – wyjaśnia Vacas, nawiązując do pionierskich badań z poprzedniej dekady.
Współpraca międzynarodowa i nowoczesne metody
Projekt ma wyraźnie międzynarodowy charakter. Oprócz Uniwersytetu La Laguna, w badaniach uczestniczą również Uniwersytet Autonomiczny w Barcelonie, Uniwersytet w Walencji oraz Uniwersytet w Bazylei w Szwajcarii. Ten ostatni specjalizuje się w analizie przemysłu kamiennego, wykorzystując zaawansowane metody traceologiczne i analizy morfotechniczne do badania narzędzi używanych przez Guanchów.
Edukacyjny wymiar odkryć archeologicznych
Projekt pełni również istotną funkcję edukacyjną. Ponad dziesięciu studentów Wydziału Historycznego ULL uczestniczy w nim jako wolontariusze, zdobywając praktyczne doświadczenie zarówno w terenie, jak i w laboratorium. Dotychczas na podstawie materiałów z tego stanowiska obroniono już dwie prace dyplomowe, co świadczy o wysokiej wartości naukowej prowadzonych badań.
Dzień otwarty dla wszystkich zainteresowanych
Urząd Miasta Tegueste organizuje w sobotę 26 lipca, w godzinach 8:00-13:00, Dzień Otwarty Wykopalisk. Będzie to wyjątkowa okazja dla mieszkańców i turystów do zwiedzenia jaskini w małych grupach pod przewodnictwem zespołu badawczego i poznania z pierwszej ręki procesu archeologicznego.
Na Plaza de San Marcos powstanie strefa informacyjna prezentująca repliki odkrytych materiałów, narzędzia wykopalisowe oraz szczegółowe wyjaśnienia dotyczące katalogowania i interpretacji znalezisk. Celem tej inicjatywy jest przybliżenie archeologii społeczeństwu i zaprezentowanie projektów naukowych finansowanych ze środków publicznych, pokazując jak nauka może służyć lepszemu zrozumieniu naszej przeszłości.