Zakaz transportu roślin między Wyspami Kanaryjskimi

Rząd Wysp Kanaryjskich szykuje bezprecedensowy środek w odpowiedzi na nadzwyczajne zagrożenie dla lokalnego rolnictwa. Ministerstwo Rolnictwa, Zwierząt Gospodarskich, Rybołówstwa i Suwerenności Żywnościowej pracuje nad rozporządzeniem, które od przyszłego tygodnia wprowadzi całkowity zakaz transportu materiału roślinnego między wyspami archipelagu oraz między różnymi obszarami tej samej wyspy. Drastyczna decyzja ma na celu powstrzymanie i zapobieżenie ewentualnemu rozprzestrzenianiu się filoksery winorośli, wykrytej na początku miesiąca na Teneryfie, na inne części Wysp Kanaryjskich.

Zakaz w najgorszym możliwym momencie

Sytuacja jest szczególnie dramatyczna ze względu na okres, w którym się pojawia. Trwają właśnie zbiory winogron, które rozpoczęły się w lipcu i potrwają do października – jeden z najbardziej krytycznych momentów w kalendarzu uprawy winorośli. Tymczasowy zakaz obejmie wszelkie substancje organiczne pochodzące z roślin, w tym nasiona, liście, łodygi, korzenie, kwiaty, owoce oraz pozostałe składniki roślinne.

Kryzysowe spotkanie w Santa Cruz

Regionalny minister rolnictwa Narvay Quintero zorganizował w środę pilne spotkanie w Prezydium Rządu Wysp Kanaryjskich w Santa Cruz de Tenerife. W ponad dwugodzinnych obradach wzięli udział przedstawiciele rad wysp, sektora winiarskiego, organizacji rolniczych oraz Sił Bezpieczeństwa Państwa. Po zakończeniu spotkania minister starał się uspokoić nastroje, podkreślając ograniczony zasięg epidemii filoksery wykrytej na Teneryfie.

szlaki na teneryfie przystanek rodzinka banner v1

– Dotyczy to jedynie 18 krzewów winorośli, wszystkich położonych na lądzie i uprawach porzuconych od ponad dziesięciu lat, które nie są już w produkcji – wyjaśnił Quintero. To właśnie jedna z “zalet” obecnej sytuacji. Szkodnik pojawił się nie tylko na nieużywanych gruntach, ale także w fazie powietrznej, co potwierdził minister. Oznacza to, że korzenie winorośli – gdzie filoksera mogłaby się również ujawnić, a jej zwalczanie byłoby znacznie bardziej skomplikowane – pozostają nietknięte. Zaatakowane zostały jedynie liście.

Plan awaryjny w działaniu

– Działaliśmy zgodnie z planem awaryjnym, który zasadniczo obejmuje wykrywanie, wyznaczanie strefy zagrożenia oraz eliminację i dezynfekcję obszaru – powiedział Quintero. Główne ognisko zlokalizowano na granicy Valle de Guerra (gmina San Cristóbal de La Laguna) i Tacoronte, choć nie są to jedyne miejsca występowania szkodnika.

Kolejne ogniska stwierdzono w Tejina (San Cristóbal de La Laguna) oraz w La Matanza. W pierwszym przypadku filokserę udało się wyeliminować i nie wykryto już jej śladów na sąsiednich obszarach. Gorzej potoczyły się sprawy w La Matanza, gdzie szkodnik nadal czeka na “zakończenie działania produktu fitosanitarnego, który właściciel zastosował ze względu na istnienie innej uprawy” – wyjaśnił minister.

Masowe kontrole przyniosły efekt

Szybkie wykrycie zagrożenia – pierwsze ostrzeżenie nadeszło mniej niż 15 dni temu – było możliwe dzięki intensywnym działaniom kontrolnym. Rząd przeprowadził w ostatnich dniach 391 badań w gospodarstwach na Teneryfie, uzyskując negatywne wyniki w 373 z nich. To imponująca skuteczność, która pozwoliła na wczesne wychwycenie problemu.

Rodzime winorośle jako ostatnia deska ratunku

W przypadku gdyby szkodnik wymknął się spod kontroli, Quintero poinformował o współpracy z Kanaryjskim Instytutem Badań Rolniczych (ICIA) nad zabezpieczeniem rodzimych winorośli i zagwarantowaniem trwałości ich podkładek. – Nasze winorośle są odporne na filokserę i możemy powiedzieć, że są jednymi z najstarszych w Europie – podkreślił minister.

Nielegalne przewozy winorośli prawdopodobną przyczyną

Według Quintero, pochodzenie filoksery na Wyspach Kanaryjskich można “prawdopodobnie” przypisać nielegalnego przewozu winorośli lub szczepów przywiezionych z zewnątrz drogą morską. Takie praktyki są zabronione i nielegalne zgodnie z rozporządzeniem ministerialnym z 1987 roku, które stanowi, że “nie można przewozić żadnego rodzaju materiału roślinnego pochodzącego z zagranicy”.

Przepisy nie obejmowały jednak przemieszczania nasion czy owoców, a jedynie materiał roślinny – lukę, którą rząd regionalny zamierza teraz zamknąć. – Wyraźnie widać, że to hiszpański rząd jest odpowiedzialny za egzekwowanie tego ministerialnego zarządzenia, a tego nie zrobił. Będziemy domagać się większej liczby pracowników i większych zasobów, chociaż inspektorzy robią wystarczająco dużo z zasobami, które mają – skomentował Quintero.

Wezwanie do wzmocnienia kontroli

Minister pochwalił jednocześnie pracę inspektorów na posterunkach granicznych Wysp Kanaryjskich za “ich codzienną pracę i za to, że zawsze są w komunikacji i koordynacji ze wspólnotą autonomiczną”. Podkreślił znaczenie szybkich i skoordynowanych działań zarówno z sektorem rolniczym, jak i z innymi administracjami.

– Od lat domagamy się, aby państwo przeznaczyło więcej środków na zintensyfikowanie kontroli produktów zagranicznych w portach i na lotniskach. Przeprowadziliśmy również kampanie uświadamiające, mające zapobiec wprowadzaniu zakazanych produktów lub materiału roślinnego na Wyspy Kanaryjskie – podsumował Quintero.