Żona burmistrza Adeje w ogniu krytyki za nielegalną zabudowę

Kanaryjska Agencja Ochrony Środowiska Naturalnego (ACPMN) wszczęła postępowanie przeciwko żonie burmistrza Adeje za nielegalną zabudowę na chronionych terenach rustykalnych. Blanca Nieves Esther Torres, małżonka José Miguela Rodrígueza Fragi – wieloletniego burmistrza południowej części Teneryfy – ma stanąć przed organem za budowę na działce objętej ścisłą ochroną przyrody.

Nielegalne prace na chronionym terenie

Agencja działała z urzędu po przeprowadzeniu inspekcji nieruchomości o powierzchni 526 metrów kwadratowych. Oględziny wykazały, że prace budowlane objęły obszar nieco ponad 40 metrów kwadratowych. Problem polega na tym, że przepisy miejskie jednoznacznie stanowią, iż tego typu grunty “muszą być w całości chronione przed zabudową”. Jak wyjaśniają źródła z ACPMN: “Zakłada się, że na takich terenach nie można budować”.

Rząd Wysp Kanaryjskich powiadomił Torres o wszczęciu procedury za pośrednictwem Dziennika Urzędowego (BOE). Agencja tłumaczy, że z powodu “udokumentowanej niemożności” skontaktowania się z kobietą, musiała uciec się do tej metody, która – jak zaznacza – jest dość powszechna w podobnych przypadkach.

szlaki na teneryfie przystanek rodzinka banner v1

Rodzinne imperium nieruchomości

Źródła z ACPMN wyjaśniają, że procedura znajduje się w fazie początkowej – rodzaju przesłuchania wstępnego. Pierwszym krokiem było zwrócenie się do właściciela działki o przedłożenie ewentualnego pozwolenia na budowę. Choć nieruchomość formalnie należy do żony Fragi, została zarejestrowana w rejestrze gruntów jako własność wspólna, co oznacza, że współwłaścicielem jest również burmistrz. Datę rejestracji ustalono na maj 2023 roku.

Działka o numerze 329 graniczy od wschodu z dwoma innymi nieruchomościami należącymi do rodziny radnego – działkami 354 i 355. Na tej ostatniej, również rustykalnej z ochroną naturalną, znajduje się willa z basenem oferowana obecnie na różnych portalach wynajmu turystycznego. Budowla powstała na początku XXI wieku, jakiś czas po tym, jak Fraga doszedł do władzy w 1987 roku i – jak się okazuje – nigdy jej już nie opuścił.

Według informacji dziennika Público, nieruchomość ta sąsiaduje z domem burmistrza, który znajduje się na rogu. Ta ostatnia nieruchomość położona jest już na terenie miejskim, co czyni ją legalną.

Kaplica i utrudniane protesty

Na spornym terenie wybudowano również kaplicę o powierzchni nieco ponad 70 metrów kwadratowych. To właśnie w okolicach tej posiadłości grupy protestujące przeciwko kontrowersyjnemu projektowi turystycznemu Cuna del Alma próbowały demonstrować w lipcu ubiegłego roku. Władze jednak powstrzymały manifestację, argumentując, że zbiegła się ona z procesją religijną w pobliżu tego miejsca.

“Niemożliwe jest współistnienie demonstracji i zaprogramowanej działalności religijnej” – uzasadniła lokalna policja i Guardia Civil, jak poinformowała platforma Salvar el Puertito.

Ratusz twierdzi, że nic nie wie

Źródła z magistratu Adeje powiedziały portalowi Canarias Ahora, że “w obszarze dyscypliny urbanistycznej ratusza nie ma żadnej komunikacji ani powiadomienia w tym zakresie od ACPMN”. Dodają, że “jeśli chodzi o samą kwestię” prac na działce należącej do żony Fragi, “jest to osobista sprawa żony i rodziny burmistrza”.

“W każdym razie” – kontynuują przedstawiciele magistratu – “nie mają żadnej komunikacji ani wiedzy na ten temat. Jeśli takowa istnieje, kiedy dowiedzą się, o co chodzi, będą działać w odpowiedni sposób”.

Powiadomienie ACPMN zostało opublikowane w BOE 22 lipca. Stwierdzono w nim, że wzywani właściciele muszą stawić się osobiście w biurach Kanaryjskiej Agencji Ochrony Środowiska Naturalnego w ciągu maksymalnie dziesięciu dni roboczych. W przeciwnym razie postępowanie będzie kontynuowane “zgodnie z przewidzianą procedurą”.

Surowe kary za naruszenie przepisów

Rustykalne tereny ochrony środowiska naturalnego mają na celu zachowanie naturalnych lub ekologicznych wartości i zasobów. W Adeje, zgodnie z planem zagospodarowania, dozwolone są “sposoby spędzania wolnego czasu, rekreacji i kultury, które nie wiążą się z działaniami budowlanymi lub rozwojowymi zmieniającymi naturalne cechy terenu”.

Użytkowanie budynków prywatnych na takich terenach “będzie nieważne” – stanowi rozporządzenie. Charakterystycznym sposobem wykorzystania jest “utrzymanie środowiska naturalnego, pozwalające na prowadzenie działalności rolniczej zgodnie z tradycyjnymi metodami rolniczymi i na gruntach już nadających się do użytkowania, które nie wymagają modyfikacji”.

Jest to chroniony teren wiejski, więc budowanie na nim bez zezwolenia stanowi bardzo poważne wykroczenie karane grzywną w wysokości do 600 000 euro, zgodnie z ustawą o gruntach Wysp Kanaryjskich uchwaloną w 2017 roku.

W 2024 roku ACPMN otworzyła 1112 spraw dotyczących wykroczeń naruszających przepisy dotyczące zarządzania gruntami i przestrzeniami naturalnymi archipelagu – to najwyższy wynik od dwóch dekad.

Pokaźny majątek burmistrza i jego żony

Burmistrz Adeje José Miguel Rodríguez Fraga jest właścicielem co najmniej 25 nieruchomości o różnym stopniu własności, w tym domów, gruntów i lokali użytkowych, o łącznej wartości ponad 1,16 miliona euro – wynika z jego najnowszego oświadczenia majątkowego z 2023 roku. Posiada również około 242 000 euro na rachunku bieżącym.

Z kolei jego żona pełni funkcję administratora spółki Inversiones Ejeda SL z siedzibą w tej samej gminie. Kapitał zakładowy firmy wynosi 239 700 euro, a jej celem jest nabywanie i sprzedaż nieruchomości – zarówno wiejskich, jak i miejskich – oraz ich eksploatacja.

Spółka rozpoczęła działalność we wrześniu 2003 roku. Według ostatniego bilansu za rok 2023, w którym osiągnęła zysk w wysokości 36 800 euro, Inversiones Ejeda posiadała rzeczowe aktywa trwałe netto o wartości ponad 774 000 euro. Główną działalnością firmy jest wynajem nieruchomości na własny rachunek.

Cztery dekady władzy i turystyczna transformacja

Fraga, który jest również przewodniczącym PSOE na Wyspach Kanaryjskich, rządził gminą Adeje przez prawie cztery dekady, przekształcając ją w turystyczną mekkę Teneryfy. To jedno z tych miast na wyspach, które mają już więcej miejsc turystycznych niż mieszkańców.

W czerwcu ubiegłego roku Adeje odnotowało milion noclegów turystycznych – najwyższy wynik na Wyspach Kanaryjskich po San Bartolomé de Tirajana na Gran Canarii (1,34 miliona).

Kontrowersyjny projekt Cuna del Alma

Krytyka zarządzania Fragi nasiliła się w ostatnich latach w związku z promocją kontrowersyjnego projektu turystycznego Cuna del Alma w Puertito de Adeje. To jeden z ostatnich obszarów wolnych od betonowej zabudowy na południu Teneryfy, otoczony specjalnym obszarem ochrony (SAC), obszarem o znaczeniu naukowym (SIC) i obszarem o znaczeniu geologicznym (LIG) wyznaczonym przez Hiszpański Instytut Geologiczny i Górniczy (IGME).

Prace nad tym obiektem turystycznym, który przewiduje ponad 3600 miejsc noclegowych na działce o powierzchni 430 000 metrów kwadratowych, rozpoczęły się w 2022 roku. Szybko jednak zostały wstrzymane z powodu wszczęcia trzech postępowań przeciwko deweloperowi: za zniszczenie dziedzictwa archeologicznego, bezpośrednie zagrożenie dla chronionej flory (smutnica kanaryjska) oraz brak oceny środowiskowej.

Wszystkie te postępowania zostały albo odłożone na półkę, albo rozstrzygnięte z niższymi grzywnami niż przewidywano. Magistrat Adeje reaktywował prace w 2024 roku, a jak ostrzegają ekolodzy w ostatnich miesiącach – postępują one w szybkim tempie.

Fraga, oskarżany o wspieranie projektu Cuna del Alma, zawsze bronił jego legalności. “Nie ma innego wyjścia, jak tylko go kontynuować” – powtarza konsekwentnie.