Teneryfa z rekordowymi siłami przeciwpożarowymi w 2025

Latem 2025 roku Teneryfa staneła przed największym wyzwaniem w swojej historii – uruchomieniem najbardziej zaawansowanej operacji zapobiegania i gaszenia pożarów lasów. Nigdy wcześniej wyspa nie dysponowała tak imponującymi zasobami ludzkimi, technicznymi i logistycznymi, które mają chronić jej terytorium przed zagrożeniem nasilonym przez zmiany klimatyczne.

Prawie tysiąc funkcjonariuszy w akcji

Cabildo Teneryfy uruchomiło kampanię, która mobilizuje prawie tysiąc osób i będzie trwała do 2 listopada, z możliwością przedłużenia w zależności od warunków pogodowych. Przewodnicząca Cabildo, Rosa Dávila, podkreśla, że jest to “historyczna operacja, mająca na celu ochronę naszych gór, dbanie o nasze środowisko, a przede wszystkim ochronę naszych mieszkańców”.

W obliczu rosnących temperatur, niskiej wilgotności, suchych wiatrów i gromadzenia się suchej biomasy, władze wyspy podwoiły wysiłki, aby wzmocnić zdolność reagowania kryzysowego. “Zmiana klimatu nie jest już scenariuszem na przyszłość, jest teraźniejszością i wymaga od nas działania z większymi zasobami, większą koordynacją i większą determinacją” – zaznaczyła Dávila.

Bezprecedensowa koordynacja międzyinstytucjonalna

Tegoroczna operacja wyróżnia się skalą i współpracą między różnymi instytucjami. Oprócz brygad przeciwpożarowych Cabildo (Brifor) i brygad szybkiej interwencji (Brivam), w akcji wezmą udział oddziały wojska, Gwardii Cywilnej, Policji Wysp Kanaryjskich, Konsorcjum Straży Pożarnej, Ochrony Cywilnej, grup miejskich oraz pracowników Parku Narodowego Teide. Wszystkie służby będą współpracować w ramach ujednoliconego systemu dowodzenia, co zagwarantuje szybką i skuteczną reakcję.

Jednym z najważniejszych wzmocnień jest program Prometeo, realizowany dzięki porozumieniu z Ministerstwem Obrony. Inicjatywa ta umożliwia rozmieszczenie 920 patroli wojskowych przez 92 kolejne dni na obszarach największego ryzyka, zwłaszcza w środkowej części wyspy, gdzie mieszka znaczna część ludności zamieszkującej tereny leśne.

Nowoczesna technologia w służbie bezpieczeństwa

Technologia stała się kluczowym sprzymierzeńcem w walce z pożarami. Cabildo zatwierdziło niedawno instalację sieci 70 inteligentnych czujników, które umożliwią monitorowanie aż 94% terytorium wyspy. Dzięki inwestycji w wysokości 1,4 miliona euro i trzyletniemu okresowi wdrażania, system ten ułatwi wczesne wykrywanie potencjalnych ognisk pożaru, zoptymalizuje wykorzystanie zasobów i wzmocni podstawowe usługi związane z ochroną środowiska.

Siła z powietrza

W dziedzinie lotnictwa Teneryfa dysponuje dwoma własnymi helikopterami działającymi przez cały rok, o pojemności 1000 litrów wody i wyposażonymi w technologię geopozycjonowania. Oprócz nich dostępne są wielofunkcyjne śmigłowce rządu Wysp Kanaryjskich oraz samoloty Air Tractor z La Gomery. Nowością w tym roku jest dodanie nocnego nadzoru powietrznego przez śmigłowce z V Batalionu Śmigłowców Manewrowych z siedzibą w Los Rodeos, co zwiększa możliwości kontroli w godzinach ciemności.

Operacja została również wzmocniona dronami wyposażonymi w kamery termowizyjne i optyczne, zdolnymi do wykrywania gorących punktów w warunkach słabej widoczności i przesyłania obrazów w czasie rzeczywistym w celu wspierania podejmowania decyzji na ziemi. Urządzenia te stały się kluczowym narzędziem do wykrywania ognisk na bardzo wczesnych etapach i analizowania rozwoju aktywnych pożarów.

Modernizacja floty pojazdów

Jednocześnie Cabildo zainwestowało znaczne środki w modernizację swoich zasobów lądowych. Tylko w okresie 2023-2025 dodano 14 ciężkich wozów strażackich, trzy średnie wozy strażackie Unimog i dwa wozy o pojemności 9000 litrów, co stanowi inwestycję o wartości blisko 6 milionów euro. W kampanii 2025 zaprezentowano cztery nowe ciężkie wozy strażackie o pojemności od 3500 do 5000 litrów, które wyróżniają się wszechstronnością i wydajnością. Pojazdy te umożliwiają dotarcie do trudno dostępnych obszarów i gwarantują szybką reakcję na terenach, gdzie wcześniej interwencja była bardziej skomplikowana.

Innowacyjne metody prewencji

Oprócz nadzoru i zasobów gaśniczych, Teneryfa mocno zaangażowała się w działania prewencyjne. Jedną z najbardziej innowacyjnych inicjatyw jest wykorzystanie kontrolowanego wypasu jako strategii zmniejszania ilości suchej roślinności. Cabildo uruchomiło projekt pilotażowy z początkowym budżetem w wysokości 90 000 euro, który polega na wykorzystaniu stad kóz do oczyszczania opuszczonych sadów lub nieużytkowanych terenów rolniczych w pobliżu lasu.

Przewodnicząca Rosa Dávila wyjaśnia, że celem jest “zwiększenie wartości tradycyjnej działalności, takiej jak pasterstwo, a jednocześnie przekształcenie jej w skuteczne narzędzie zarządzania lasami”.

Plan de Medianías – strategia długoterminowa

Kolejnym strategicznym filarem jest Plan de Medianías de Tenerife, uruchomiony w 2024 roku z inwestycją w wysokości 3,6 miliona euro i trzyletnim horyzontem realizacji. Plan ten łączy w sobie bezpieczeństwo, zrównoważony rozwój i odbudowę krajobrazu poprzez ponad 220 działań w 19 gminach w północno-zachodniej części wyspy.

Działania te obejmują redukcję suchej roślinności na obszarach zagrożonych, tworzenie ostoi różnorodności biologicznej na prywatnych posesjach, warsztaty samoobrony dla mieszkańców i umowy o zarządzaniu gruntami. Na wyspie, gdzie 25% populacji mieszka na obszarach leśnych, plan ten stanowi zmianę paradygmatu w zarządzaniu ryzykiem poprzez bezpośrednie zaangażowanie obywateli w budowę pasa ochronnego.

Lekcje z przeszłości i przygotowanie na przyszłość

Regionalna minister środowiska naturalnego, zrównoważonego rozwoju, bezpieczeństwa i sytuacji kryzysowych, Blanca Pérez, przypomina, że operacja ta “jest wynikiem planowania i słuchania ludzi w terenie”. Podkreśla również, że zapobieganie “jest tak samo ważne jak gaszenie i że w scenariuszu zmian klimatycznych wyzwaniem jest zmniejszenie podatności terytorium na zagrożenia”.

Dzięki tej historycznej operacji Teneryfa dysponuje większymi zasobami, lepszą koordynacją i kompleksową strategią, która łączy zapobieganie, innowacje technologiczne i zaangażowanie obywateli. Wspólny wysiłek pokazuje, że wyspa wyciągnęła wnioski z poprzednich doświadczeń i jest lepiej niż kiedykolwiek przygotowana do ochrony swoich lasów, różnorodności biologicznej i mieszkańców.