Budżet Wysp Kanaryjskich 2026 ostro skrytykowany przez opozycję

Projekt budżetu Wysp Kanaryjskich na 2026 rok, trzeci w obecnej kadencji pod kierownictwem radnej Matilde Asián, został wczoraj zatwierdzony przez Radę Prezesów. Dokument ma zostać oficjalnie zarejestrowany 30 października w parlamencie, aby rozpocząć procedurę legislacyjną i wejść w życie 1 stycznia. Jednak już teraz wywołuje on burzliwą debatę polityczną i spotyka się z ostrą krytyką ze strony opozycji.

Opozycja nie pozostawia suchej nitki na projekcie budżetu

Lewicowe partie opozycyjne, PSOE i NC-Bc, nie szczędzą słów krytyki wobec przedstawionego projektu. “Oszustwo”, “fikcyjny”, “zawyżony” i “bezużyteczny” – to tylko niektóre z określeń, jakimi posłowie opozycji określają nowy budżet. Vox na razie milczy, czekając na oficjalną rejestrację dokumentu w przyszłym tygodniu.

Według dwóch głównych partii opozycyjnych rachunki te nie stanowią skutecznej odpowiedzi na palące problemy archipelagu. Nie rozwiązują kryzysu mieszkaniowego, nie zapewniają efektywnego zarządzania usługami publicznymi ani nie służą lepszej redystrybucji bogactwa. Opozycja zarzuca radnej Matilde Asián źle zaprojektowany dokument budżetowy.

Dramatyczny spadek zdolności inwestycyjnej

Rzecznik socjalistów w obszarze budżetu, Manuel Hernández, ostro krytykuje brak impetu inwestycyjnego. “W katastrofalny sposób nie działają one jako ciągnik dla kanaryjskiej gospodarki, zmniejszając zdolność inwestycyjną Wspólnoty Autonomicznej” – podkreśla Hernández. Do tej krytyki dołącza alarmujący fakt dotyczący wykonania budżetu za rok 2025 – do sierpnia zrealizowano zaledwie 17,86% zaplanowanych inwestycji.

“To zadziwiające, że z 813 milionów euro, o które rosną budżety, aż 373 miliony wynikają ze wzrostu kosztów osobowych spowodowanych zwiększeniem liczby pracowników publicznych, podczas gdy inwestycje są ograniczane” – dodaje Esther González, członkini Parlamentu Wysp Kanaryjskich. Posłanka wskazuje na paradoksalną sytuację, w której sam minister robót publicznych, Pablo Rodríguez, rozdzielił miliony z umowy drogowej na kolejne lata, ponieważ nie jest w stanie wykonać zaplanowanych pozycji w terminie.

Struktura wydatków budzi kontrowersje

Według danych przedstawionych przez minister finansów po zatwierdzeniu projektu przez Radę Prezesów, aż 46% wzrostu budżetu zostanie przeznaczone na zwiększenie liczby pracowników publicznych, podczas gdy na inwestycje przeznaczono jedynie 4%. Co więcej, inwestycje zostaną zmniejszone o 1 027 milionów euro w porównaniu do roku 2025.

“Budżetują mało, a wykonują gorzej” – podsumowuje lapidarnie Manuel Hernández. Esther González zwraca uwagę na kolejny problem: “Nie tylko nie spełniają swojej wielkiej obietnicy wyborczej dotyczącej zmniejszenia IGIC z 7% do 5%, ale także nie przestrzegają prawa, które wymaga przeznaczenia 5% produktu krajowego brutto (PKB) na edukację”.

Niedofinansowanie kluczowych sektorów

Posłanka González wskazuje również na dramatycznie niski wzrost finansowania uniwersytetów, nauki i kultury – zaledwie 0,9%. W tej sytuacji trudno będzie zapewnić uniwersytetom większe finansowanie, o które od dłuższego czasu apelowali rektorzy uczelni wyższych na archipelagu.

Dodatkowym problemem, według kanaryjskiej posłanki, jest fakt, że projekt ustawy “obejmuje pieniądze z Mechanizmu Odbudowy i Odporności (RRM) funduszy europejskich, o których sama minister powiedziała w Parlamencie, że bardzo trudno będzie je wykonać w 100%”. To oznacza, że mamy do czynienia z “dopingiem, zawyżonymi i nierealistycznymi rachunkami, które ponadto nie zostaną zrealizowane”.

Brak wizji politycznej

“Mamy do czynienia z kanaryjskim rządem CC i PP bez pomysłów i bez politycznego impetu, a ustawa jest wyraźnym przykładem na to, że posiadanie budżetu nie gwarantuje lepszych usług publicznych ani skutecznych odpowiedzi na żądania większości społecznej” – podkreśla rzecznik socjalistów w obszarze budżetu.

Zarówno PSOE, jak i NC uważają, że budżety po raz kolejny ignorują kontekst społeczno-gospodarczy, w którym zostały sformułowane, a także żądania społeczne w odpowiedzi na “głębokie dysfunkcje” modelu rozwoju gospodarczego. Opozycja zarzuca rządowi spychanie sektora publicznego na dalszy plan.

Co dalej z budżetem?

Wydaje się, że różne wystąpienia radnych w celu wyjaśnienia budżetów w różnych obszarach, które rozpoczną się 3 listopada, nie zapobiegną przedstawieniu poprawek do całości dokumentu. Byłaby to już trzecia taka sytuacja w obecnej kadencji, co świadczy o głębokim kryzysie politycznym i braku porozumienia między rządzącą koalicją a opozycją w kwestii kształtu finansów publicznych archipelagu.