Po 75 latach usunięto frankistowski krzyż z Arrecife

Po 75 latach obecności w centrum stolicy Lanzarote został usunięty frankistowski krzyż z Plaza de Las Palmas w Arrecife. Cabildo podjęło decyzję o likwidacji tego symbolu wzniesonego w 1950 roku ku czci poległych po stronie zamachu stanu podczas hiszpańskiej wojny domowej. Władze wyspiarskie zapewniły, że monument nie zostanie ponownie umieszczony w przestrzeni publicznej – zgodnie z wymogami ustawy o pamięci historycznej.

Symbol frankistowski z czasów dyktatury

Krzyż Poległych, jak był oficjalnie nazywany, został sfinansowany przez cywilny rząd prowincji Las Palmas jako hołd dla mieszkańców Arrecife, którzy walczyli po stronie narodowej. Budowę ukończono w październiku 1950 roku, specjalnie na wizytę dyktatora Franco na wyspie. Sześć lat później monument został oficjalnie poświęcony przez duchowieństwo.

Decyzja o usunięciu krzyża została podjęta w oparciu o aktualny Katalog frankistowskich symboli, ulic, pomników i wzmianek Wysp Kanaryjskich, opracowany wspólnie przez Rząd Wysp Kanaryjskich i Uniwersytet La Laguna. Ten szczegółowy wykaz zawiera krzyż z Plaza de Las Palmas jako jeden z symboli podlegających usunięciu.

szlaki na teneryfie przystanek rodzinka banner v1

Orzeczenie Sądu Najwyższego przesądziło sprawę

Podstawą prawną usunięcia było niedawne orzeczenie Sądu Najwyższego, które zatwierdziło likwidację wszystkich frankistowskich krzyży w Hiszpanii upamiętniających wyłącznie tych, którzy zginęli po stronie zamachu stanu podczas wojny domowej. Sędziowie przeanalizowali przypadek krzyża z Callosa de Segura w Alicante i doszli do wniosku, że jeśli symbol chwali tylko stronę frankistowską, jest sprzeczny z ustawą o pamięci historycznej.

Zgodnie z rezolucją, tego typu symbole oznaczają „wywyższenie powstania wojskowego, wojny domowej i represji dyktatury”. Sąd wyjaśnił również, że „celem jest po prostu usunięcie z pierwszego planu wszystkiego, co oznacza, reprezentuje lub symbolizuje konfrontację cywilną. Cel ten nie jest sprzeczny z wolnością religijną, ani nie oznacza zaprzeczania lub lekceważenia czyichkolwiek przekonań”.

Skrajna prawica krytykuje decyzję

Pomimo jasnego orzeczenia Sądu Najwyższego, dwóch radnych partii Vox w Arrecife oskarżyło Cabildo i ratusz o „atak na chrześcijaństwo”. Skrajna prawica uważa, że usunięcie krzyża jest „wiernym odzwierciedleniem tego, jak deptane są tradycje miejsca, które stopniowo traci swoją tożsamość”. Politycy skorzystali również z okazji, aby powiązać imigrację z przestępczością w swoim komunikacie.

Renowacja placu za niemal milion euro

Krzyż został usunięty w ramach kompleksowej renowacji i modernizacji Plaza de Las Palmas. Departament Dziedzictwa Cabildo de Lanzarote nadzoruje prace, które zostały wycenione na 935 869 euro i sfinansowane z funduszy Unii Europejskiej Next Generation. Za pierwotne upiększenie tej charakterystycznej przestrzeni w Arrecife odpowiadał słynny artysta z Lanzarote, César Manrique.

Burmistrz miasta, Yonathan de León (PP), wyraził zadowolenie z faktu, że renowacja placu „zwiększy” wartość pracy słynnego malarza. Według Jacobo Mediny, radnego ds. robót publicznych korporacji wyspiarskiej, w ramach projektu zostanie odzyskana historyczna cysterna, odnowiona nawierzchnia, poprawiona dostępność i zainstalowane nowe meble uliczne. Dodatkowo na placu pojawi się więcej roślinności, „tworząc bardziej przyjazne środowisko zgodnie z potrzebami mieszkańców”.