Najbardziej niezwykły kościół świata jest na Teneryfie

Architektoniczna perła ukryta w dzielnicy La Laguny

Najbardziej niezwykły kościół na świecie znajduje się na Teneryfie i właśnie został uznany za jeden z najlepszych obiektów architektonicznych globu. W Las Chumberas, dzielnicy na południowym wschodzie San Cristóbal de La Laguna, stoi budynek, który na pierwszy rzut oka wprawia w konsternację, ponieważ wygląda jak wszystko, tylko nie świątynia katolicka. Dzięki niej Teneryfa może poszczycić się unikatowym na skalę światową klejnotem sztuki.

Forma, która zdobywa światowe uznanie

Parafia Santísimo Redentor wyróżnia się wyjątkowym kształtem i niekonwencjonalną sylwetką. Ten projekt przyniósł jej międzynarodowe uznanie na Światowym Festiwalu Architektury (World Architecture Festival, WAF) i całkowicie odróżnia ją od innych budowli sakralnych na wyspie. Kanaryjski architekt Fernando Menis zrealizował swój cel, tworząc „przestrzeń spotkania, refleksji i transformacji miejskiej”.

Daleka od majestatycznych barokowych bazylik, pozbawiona śladów strzelistych gotyckich katedr i nie mająca nic wspólnego z eleganckimi kościołami neoklasycznymi – oto wyjątkowa konstrukcja, która w równym stopniu zachwyca, co wprawia w zdumienie tych, którzy na nią patrzą. Zaprojektowana w stylu brutalistycznym przez Fernando Menisa, Iglesia del Santísimo Redentor w Las Chumberas powstała, by być jedyną taką na świecie.

Inspiracja wulkaniczną geologią Teneryfy

Kompleks, którego część modlitewna została ukończona w 2021 roku na placu w dzielnicy, obejmuje również centrum parafialne otwarte w 2008 roku oraz strefę modlitwy odmienną od wszystkich innych kościołów na wyspie. Budowla została w całości wykonana z betonu i kamienia, co – według architekta – ma „nawiązywać do wulkanicznej geologii wyspy, która ją gości”.

Obiekt wyrasta z gruntu w taki sposób, że „zdaje się unosić na ogromnych ruchomych skałach”. Ten kościół wyróżnia nie tylko architektura, ale także materiały: beton wytworzono w pobliżu świątyni, a kamienie wydobyto bezpośrednio z ziemi wyspy.

Fenomen światła i dźwięku

Po piętnastu latach prac i kilku fazach projektowych parafia mogła zostać otwarta dzięki datkom mieszkańców Las Chumberas, prywatnym promotorom oraz Diecezji Nivariense. Efektem jest zespół czterech niezależnych, kamiennych brył, zaprojektowanych z surowego betonu i kamienia, które przywodzą na myśl wulkaniczne skały. Między nimi rozciągają się wąskie, strukturalne pęknięcia osłonięte szkłem i metalem, przez które sączy się światło naturalne.

To światło nadaje sens wnętrzu: o świcie snop oświetla krzyż za ołtarzem, w południe zalewa chrzcielnicę, a później pada na ławki lub konfesjonał. Masywne betonowe mury i ich bezwładność cieplna zapewniają izolację termiczną budynku, a przemyślana akustyka, łącząca konwencjonalny beton z porowatym kamieniem wulkanicznym, tworzy przestrzenie o znakomitej jakości dźwięku – idealne do odprawiania mszy, modlitwy, czytania Ewangelii i śpiewu chóralnego. W kościele znajduje się także kolumbarium, gdzie mieszkańcy dzielnicy mogą złożyć prochy zmarłych członków rodzin.

Motor zmiany dla lokalnej społeczności

Dzięki współpracy wszystkich stron Fernando Menis zrealizował projekt, który jest nie tylko przestrzenią religijną, ale także działa jako motor zmian w tradycyjnej, skromnej dzielnicy. Przy wsparciu Biskupstwa Teneryfy kościół pomyślano jako „miejsce tam, gdzie go nie było” – punkt tożsamości dla historycznie podzielonej społeczności.

Według jury WAF 2025 kościół jest wybitnym przykładem architektury wspólnotowej. Podkreślono, że kompleks „zapewnia mieszkańcom żywotną przestrzeń spotkań”, łącząc w sobie świątynię, centrum społeczne i plac publiczny. Organizacja doceniła jego zdolność do katalizowania zmian w rozczłonkowanym środowisku miejskim. Eksperci zwrócili również uwagę na inspirację krajobrazem wulkanicznym, ekspresyjność form oraz przejrzystość tworzoną przez światło naturalne, „które generuje intymne i duchowe przestrzenie bez dodawania zbędnych elementów”.

Projekt strukturalny – „masywny, ale delikatny w pęknięciach” – oraz użycie betonu zarówno jako konstrukcji, jak i tekstury oraz elementu akustycznego, to kolejne mocne strony wskazane przez oceniających.

Kolejne prestiżowe nagrody

Nagroda WAF dołącza do serii wcześniejszych wyróżnień zdobytych przez kościół Menisa:

Międzynarodowa Nagroda Sztuki i Architektury Religijnej Faith & Form (Honor Award).
Miedzynarodowa Nagroda Architektury Sakralnej Frate Sole 2024 (uważana za „Oscara” architektury religijnej).
ADF Design Excellence Award 2025 (przyznana przez Aoyama Design Forum z Japonii).

Więcej niż architektura: świadectwo wspólnego wysiłku

Poza wartością architektoniczną, Iglesia del Santísimo Redentor jest świadectwem wysiłku całej społeczności. Darowizny mieszkańców, parafian i lokalnych przedsiębiorców sprawiły, że ta budowla stała się nie tylko świątynią, ale także miejscem spójności społecznej i religijnej.