Narodowe Centrum Wulkanologii powstanie na La Palmie

Rada Ministrów Hiszpanii oficjalnie zatwierdziła dziś lokalizację przyszłego Narodowego Centrum Wulkanologii. Główna siedziba placówki powstanie na wyspie La Palma, a uzupełni ją rozbudowany ekosystem naukowy i innowacyjny Teneryfy. Ta strategiczna decyzja, zaproponowana przez Ministerstwo Transformacji Ekologicznej i Energii, stanowi zwieńczenie procesu zapoczątkowanego w 2021 roku i czyni Wyspy Kanaryjskie nowym krajowym oraz międzynarodowym punktem odniesienia w zakresie badań, analiz i zarządzania ryzykiem wulkanicznym.

Strategiczne znaczenie dla Wysp Kanaryjskich

Minister polityki terytorialnej i pamięci demokratycznej Ángel Víctor Torres z dużym zadowoleniem przyjął zatwierdzenie lokalizacji centrum. Podkreślił strategiczne znaczenie tej infrastruktury dla całego archipelagu: „Dziś ustalono lokalizację ośrodka, o który Wyspy Kanaryjskie wnioskowały w 2021 roku. Stanie się on światowym punktem odniesienia w zakresie wiedzy, badań naukowych i zapobiegania ryzyku wulkanicznemu, ponieważ znajduje się na obszarze o dużej aktywności geologicznej”.

Minister Nauki, Innowacji i Uniwersytetów Diana Morant również podkreśliła kluczową rolę centrum w systemie naukowym kraju. Zaznaczyła, że placówka umożliwi „integrację danych, standaryzację kryteriów i wzmocnienie koordynacji między środowiskiem naukowym a administracją, działając jako techniczny punkt odniesienia w całej Hiszpanii”. Morant przypomniała także, że model konsorcjum z Wyspami Kanaryjskimi gwarantuje silne zakorzenienie terytorialne i zaangażowanie w rozwój zdecentralizowanej nauki.

Struktura organizacyjna i finansowanie

Narodowe Centrum Wulkanologii zostało uwzględnione w ogólnym budżecie państwa hiszpańskiego na 2023 rok. Konsorcjum zarządzające centrum zostanie utworzone w równych proporcjach – 50% środków zapewni rząd hiszpański za pośrednictwem Ministerstwa Nauki, a pozostałe 50% rząd autonomiczny Wysp Kanaryjskich. Taka struktura finansowania ma zagwarantować zarówno krajowy zasięg działania placówki, jak i jej głębokie powiązanie z lokalnym kontekstem geologicznym i społecznym.

Proces wyboru lokalizacji

Wybór lokalizacji centrum został przeprowadzony zgodnie z procedurą ustanowioną w dekrecie królewskim 209/2022, który reguluje proces wyznaczania siedziby instytucji państwowego sektora publicznego. Po zatwierdzeniu rozpoczęcia procedury 2 września, termin zgłaszania kandydatur upłynął 24 października. W tym czasie wpłynęła tylko jedna propozycja – przedstawiona wspólnie przez rady wysp La Palma i Teneryfy.

Komisja Konsultacyjna zatwierdziła tę propozycję 1 grudnia i przedłożyła swoją rekomendację Radzie Ministrów, która ratyfikowała ją dzisiaj. Brak konkurencyjnych wniosków świadczy o wyjątkowej pozycji Wysp Kanaryjskich jako naturalnego kandydata do lokalizacji tego typu placówki naukowej.

Unikalne warunki geologiczne archipelagu

Rząd hiszpański szczególnie docenił fakt, że Wyspy Kanaryjskie są jedynym terytorium Hiszpanii charakteryzującym się aktywnym wulkanizmem. Archipelag ma długą historię zarządzania ryzykiem wulkanicznym, a niedawna erupcja wulkanu Tajogaite w 2021 roku na La Palmie stanowiła dodatkowy argument za lokalizacją centrum właśnie tutaj. Ta geologiczna rzeczywistość sprawia, że archipelag jest idealnym miejscem dla badań stosowanych, zarówno z naukowego, jak i społecznego punktu widzenia.

Według rządu, La Palma oferuje wyjątkową okazję do umocnienia pozycji Hiszpanii jako międzynarodowego lidera w zintegrowanym zarządzaniu zjawiskami wulkanicznymi. Centrum będzie promować współpracę naukową, wymianę wiedzy i poprawę odporności terytorialnej w regionach o aktywnym wulkanizmie na całym świecie.

Perspektywy rozwoju i znaczenie międzynarodowe

Utworzenie Narodowego Centrum Wulkanologii na La Palmie z uzupełniającą infrastrukturą na Teneryfie ma szansę przekształcić Wyspy Kanaryjskie w globalny hub wiedzy o wulkanizmie. Placówka będzie nie tylko służyć badaniom naukowym, ale również pełnić kluczową rolę w edukacji społeczeństwa i przygotowywaniu lokalnych społeczności na potencjalne zagrożenia wulkaniczne. Doświadczenia zebrane podczas erupcji Tajogaite, która trwała od września do grudnia 2021 roku, będą bezcennym materiałem dla przyszłych badaczy i specjalistów od zarządzania kryzysowego z całego świata.