Nauka wspiera turystykę na Wyspach Kanaryjskich

Wyspy Kanaryjskie konsekwentnie przekształcają prowadzone na archipelagu badania naukowe w realną wartość dodaną dla turystyki. Poprzez projekty współpracy z czołowymi instytucjami naukowymi działającymi na wyspach, region nie tylko zwiększa swoją atrakcyjność i wyróżnia się na tle konkurencji, ale także poprawia ochronę i regenerację swoich naturalnych przestrzeni.

Mniej emisji przy większej liczbie turystów

Podczas trzeciej edycji konferencji “Podróż do dekarbonizacji destynacji Wysp Kanaryjskich”, która odbyła się w czwartek 27 listopada, Regionalne Ministerstwo Turystyki i Zatrudnienia przedstawiło imponujące wyniki programów promujących zrównoważony rozwój branży turystycznej. Dane pokazują, że w ciągu ostatnich pięciu lat liczba turystów przybywających na archipelag wzrosła o 16,5% – z 15,1 miliona w 2019 roku do 17,6 miliona w 2024 roku. Co jednak najważniejsze, ślad węglowy nie tylko nie wzrósł proporcjonalnie, ale został znacząco zmniejszony.

W całym 2024 roku całkowita emisja związana z sektorem turystycznym osiągnęła 1,7 miliona ton CO2, czyli o 8% mniej niż w 2019 roku. Jeszcze bardziej spektakularny jest spadek śladu węglowego w przeliczeniu na jednego turystę – zmniejszył się on o 22% i wynosi obecnie 98 kilogramów CO2 na osobę. Te liczby pokazują, że Wyspy Kanaryjskie przyjmują znacznie więcej turystów, którzy jednocześnie zanieczyszczają mniej.

Podobny trend widoczny jest w emisjach związanych z transportem lotniczym. Wszystkie połączenia z Wyspami Kanaryjskimi – obejmujące nie tylko ruch turystyczny, ale także mobilność mieszkańców – wyemitowały 6,2 miliona ton CO2. Choć liczba ta wzrosła w stosunku do 2019 roku, to nie w takim samym stopniu jak liczba połączeń. Ślad węglowy w przeliczeniu na jedno miejsce i przejechany kilometr spadł z 54 gramów w 2019 roku do 50,7 gramów w 2024 roku.

Regnext – fundusz na regenerację środowiska

Radna Jéssica de León podkreśliła podczas konferencji, że podróż w stronę zrównoważonego rozwoju nie tylko się nie kończy, ale nabiera tempa. Sektor turystyczny musi nie tylko zmienić swoje modele działania i stać się bardziej zrównoważonym, ale także aktywnie inwestować w regenerację terytorium. W tym celu archipelag uruchomi Regnext – publiczno-prywatny fundusz współpracy, za pośrednictwem którego administracje, firmy, organizacje i odwiedzający będą mogli przeznaczać środki na projekty związane z odbudową środowiska.

“Profil odwiedzających zmienił się i teraz chcą wnieść swój wkład” – wyjaśniła de León, dodając, że 58% turystów chce “zrekompensować, zaangażować się i dowiedzieć się, co robimy dobrze”. Model regeneracyjny będzie kluczem do ukierunkowania tej współodpowiedzialności.

Walka ze zmianami klimatu jako priorytet gospodarczy

Minister ds. transformacji ekologicznej i energii rządu Wysp Kanaryjskich, Mariano Hernández Zapata, zwrócił uwagę, że walka ze zmianami klimatu to nie tylko kwestia środowiskowa, ale także gospodarcza. Zmiany, jakie proces ten powoduje na archipelagu, “mogą spowodować utratę ważnego udziału w rynku” turystycznym. Z tego powodu wezwał do współodpowiedzialności z sektorem prywatnym za oferowanie lepszych produktów, utrzymanie i ochronę atrakcji przyrodniczych oraz zapewnienie sprawiedliwego podziału korzyści generowanych przez turystykę.

Nauka w służbie turystyki – sześć innowacyjnych projektów

Dyrektor zarządzający Turismo de Canarias, José Juan Lorenzo, przedstawił środki wdrożone w ostatnich latach w celu promowania zrównoważonego rozwoju. Wyjaśnił, że działalność ta sprzyjała współpracy z sektorem naukowym, której celem jest wykorzystanie badań do poprawy nie tylko wiedzy, ale także doświadczenia turystycznego i ochrony przestrzeni naturalnych.

W ramach tej współpracy Ministerstwo Regionalne podpisało w tym roku umowę z Hiszpańskim Narodowym Centrum Badań (CSIC) i publicznymi uniwersytetami Wysp Kanaryjskich. W ramach umowy 63 naukowców pracuje nad sześcioma projektami promującymi niebieską turystykę.

Wulkaniczna przeszłość w wirtualnej rzeczywistości

Pierwszy projekt, zaprezentowany przez Rayco Marrero, starszego specjalistę technika w Hiszpańskim Instytucie Geologicznym i Górniczym (IGME), polega na zidentyfikowaniu 50 miejsc wulkanicznych na archipelagu. Wykorzystując technologię wirtualnej rzeczywistości, naukowcy odtworzą erupcje i krajobrazy z przeszłości. “Zamierzamy opisać i wyjaśnić te miejsca turystom i społeczeństwu poprzez wciągające doświadczenia i wirtualną rzeczywistość, aby przybliżyć wiedzę naukową” – powiedział Marrero.

Analiza odpadów morskich

Drugi projekt analizuje skład i pochodzenie odpadów morskich, aby pomóc w identyfikacji śmieci generowanych przez turystykę. Javier Hernández, profesor chemii analitycznej na Uniwersytecie La Laguna (ULL), jest jednym z badaczy odpowiedzialnych za te prace. Pozwolą one zidentyfikować “czarne plamy na plażach archipelagu, a wiedza ta pozwoli na podjęcie działań w celu ich złagodzenia lub wyeliminowania”.

Mikroorganizmy w turystyce wellness

Trzeci projekt ma zastosowanie w turystyce zdrowotnej i wellness. Naukowcy z Instytutu Produktów Naturalnych i Agrobiologii (IPNA-CSIC), Hiszpańskiego Instytutu Oceanografii i ULL badają potencjał mikroorganizmów do opracowywania bioaktywnych składników w sposób zrównoważony. Wyspy Kanaryjskie posiadają bardzo unikalne ekosystemy morskie, w których rozwija się szeroka gama mikroorganizmów o dużym potencjale w tym sektorze.

“Celem jest zidentyfikowanie Wysp Kanaryjskich jako punktu odniesienia dla niebieskiej biotechnologii” – powiedział José Javier Fernández, badacz i profesor chemii organicznej na ULL.

Minerały pochłaniające CO2

Jesús María Arrieta, dyrektor Centrum Oceanograficznego Wysp Kanaryjskich, współpracuje z innymi badaczami nad projektem przeszukiwania plaż archipelagu w poszukiwaniu minerałów pomagających w walce ze zmianami klimatu. Materiały takie jak oliwin mogą działać jako pochłaniacze dwutlenku węgla, służyć jako ochrona różnorodności biologicznej wybrzeży lub “przekształcić niektóre obszary w rodzaj schronienia klimatycznego dla organizmów, które mają trudności z powodu zakwaszenia oceanów”.

Badanie obecności niektórych mikroorganizmów, które są bardzo wrażliwe na zanieczyszczenia, pomoże również określić jakość wody na plażach wysp.

Podwodna symfonia morza

Piąty projekt może pozwolić turystom dowiedzieć się, jak brzmi morze, nawet bez zanurzania się w wodzie. Dzięki instalacji dziewięciu stacji nasłuchowych wyposażonych w hydrofony, “będziemy w stanie poinformować ich, czy podczas kąpieli przepłynął obok nich granik, delfin lub płetwal, którego nie widzieli” – wyjaśnił Jesús Alcazar, biolog z ULL.

Projekt jest również bardzo istotny na poziomie naukowym, ponieważ pomoże zidentyfikować gatunki występujące na tym obszarze i ich zachowanie, przy użyciu techniki znacznie mniej inwazyjnej i zanieczyszczającej niż zwykłe ekspedycje.

Monitoring zmian klimatycznych

Ostatni projekt ma na celu analizę temperatury i wpływu zmian klimatycznych na wybrzeża archipelagu. Eugenio Fraile, zastępca dyrektora naukowego Hiszpańskiego Instytutu Oceanografii, przekonywał, że kierowany przez niego projekt i inne projekty objęte umową o współpracy będą w stanie zapewnić turystyce wiedzę, której już teraz wymaga.

“Chcą wiedzieć, dlaczego plaże Wysp Kanaryjskich mają czarny piasek, co można usłyszeć pod powierzchnią morza i jak wybuchł wulkan, a jeśli nie mają po swojej stronie nauki, która da im tę wiedzę, nie mogą jej mieć” – wyjaśnił. Z tego powodu argumentował, że projekty takie jak ten mogą stanowić wartość dodaną dla destynacji w porównaniu z innymi konkurentami.

Innowacje klimatyczne i zrównoważone paliwa

Dzień kontynuowano dwoma kolejnymi dyskusjami przy okrągłym stole, podczas których zaprezentowano projekty innowacji klimatycznych, zrównoważone paliwa dla lotnictwa i biopaliwa, a także udane projekty zaangażowane w zrównoważony rozwój destynacji Wysp Kanaryjskich.