Wąż kalifornijski niszczy ekosystem Gran Canarii

Inwazyjny gad zagraża równowadze ekologicznej

Wprowadzenie węża kalifornijskiego (Lampropeltis californiae) na Gran Canarię wywołuje prawdziwą katastrofę ekologiczną, prowadząc do “braku równowagi ekologicznej” i dramatycznych zmian w bioróżnorodności wyspy. Jak wynika z najnowszego komunikatu Hiszpańskiej Narodowej Rady Badawczej (CSIC), skutki inwazji tego obcego gatunku są znacznie poważniejsze, niż początkowo sądzono.

Przełomowe badania przeprowadzone przez zespół Science for the Conservation of Biodiversity (COBIO) z kanaryjskiego oddziału CSIC ujawniły niepokojące zjawisko: masowe rozprzestrzenianie się stawonogów lądowych w wyniku drastycznego spadku liczby rodzimych gadów.

Zaawansowane badania nad dietą gadów

Naukowcy zastosowali nowoczesne techniki molekularne do analizy diety rodzimych gadów oraz przeprowadzili szczegółową ocenę liczebności stawonogów na obszarach dotkniętych inwazją i tych, które pozostały nienaruszone. Badania obejmowały zastosowanie specjalistycznych pułapek oraz pobieranie próbek roślinności w trzech kluczowych okresach roku: na początku i końcu pory suchej (maj-czerwiec oraz sierpień) oraz na początku pory deszczowej (listopad).

Dramatyczny spadek populacji endemicznych gatunków

Wyniki badań wskazują na “wyraźny ekologiczny efekt kaskadowy”. Na obszarach zaatakowanych przez węża kalifornijskiego, gdzie endemiczne gatunki gadów – jaszczurka olbrzymia z Gran Canarii (Gallotia stehlini), Gran Canaria mullet (Chalcides sexlineatus) oraz Boettger’s perench (Tarentola boettgeri) – zniknęły lub ich populacje drastycznie się zmniejszyły, odnotowano “znaczący” wzrost liczebności stawonogów.

Eksplozja populacji owadów

Skala zmian jest wręcz szokująca. Na przykład na początku pory deszczowej na obszarach objętych inwazją występowało o 84,12% więcej muchówek (Diptera), o 319,45% więcej pluskwiaków (Hemiptera) oraz o 106,08% więcej błonkówek (Hymenoptera), w tym mrówek i pszczół, w porównaniu z obszarami nieobjętymi inwazją.

Zjawisko kaskady troficznej

To zjawisko, znane naukowcom jako kaskada troficzna, występuje gdy eliminacja rodzimych drapieżników – w tym przypadku gadów – powoduje niekontrolowany wzrost populacji ich ofiar. Według autorów badania, tego typu zmiany mogą nieść ze sobą poważne konsekwencje zarówno ekologiczne, jak i społeczno-ekonomiczne, włączając w to zmiany w dynamice całego ekosystemu czy pojawienie się nowych szkodników rolniczych.

Pilna potrzeba działań kontrolnych

Badanie, opublikowane w prestiżowym czasopiśmie Ecological Processes, podkreśla pilną potrzebę utrzymania i wzmocnienia strategii kontroli tego inwazyjnego gatunku. Naukowcy zwracają także uwagę na kluczowe znaczenie zachowania rodzimych gatunków i ról ekologicznych, jakie odgrywają w delikatnych ekosystemach wyspiarskich. Sytuacja na Gran Canarii może stanowić ostrzeżenie dla innych wysp na całym świecie, gdzie podobne inwazje mogą prowadzić do nieodwracalnych zmian w lokalnych ekosystemach.