a lizard sitting on a rock in a cave

Teneryfa, największa wyspa archipelagu Wysp Kanaryjskich, zachwyca turystów pięknymi plażami, malowniczymi krajobrazami i przyjemnym, subtropikalnym klimatem. Jednak ta rajska wyspa, oprócz niezaprzeczalnych uroków, skrywa także pewne tajemnice związane z jej fauną. Podczas gdy większość zwierząt zamieszkujących Teneryfę jest niegroźna dla człowieka, warto wiedzieć o potencjalnych zagrożeniach, aby bezpiecznie cieszyć się wakacjami.

Red Rock Crab on Ocean Shore in Tenerife, Spain

Morskie niebezpieczeństwa wokół Teneryfy

Żeglarz portugalski (Physalia physalis)

Jednym z najbardziej niebezpiecznych stworzeń, które można spotkać w wodach otaczających Teneryfę, jest żeglarz portugalski. Choć wyglądem przypomina meduzę, w rzeczywistości jest kolonią organizmów tworzących wspólnie jeden organizm. Jego charakterystyczny pęcherz powietrzny w kolorze niebiesko-fioletowym unosi się na powierzchni wody, a długie, jadowite macki mogą rozciągać się nawet do 30 metrów w głąb oceanu.

Kontakt z mackami żeglarza portugalskiego powoduje natychmiastowy, intensywny ból, który może utrzymywać się przez wiele godzin. Poparzenie może prowadzić do obrzmienia, pęcherzy, a w poważniejszych przypadkach nawet do zaburzeń oddychania, gorączki i zapaści krążeniowej. W skrajnych sytuacjach, zwłaszcza u osób o słabszym zdrowiu lub alergików, może nawet zagrażać życiu.

szlaki na teneryfie przystanek rodzinka banner v1
Vibrant Portuguese Man O' War washed ashore on a sunlit beach.

Rekiny w wodach Teneryfy

W wodach otaczających Teneryfę żyje kilka gatunków rekinów, jednak większość z nich nie stanowi realnego zagrożenia dla ludzi:

  • Rekiny błękitne (Prionace glauca) – osiągają do 3 metrów długości, ale żyją głównie na otwartym oceanie
  • Rekiny młoty (Sphyrna) – z charakterystyczną głową w kształcie młota, dorastają do 3-6 metrów, ale rzadko zbliżają się do plaż
  • Rekiny anioły (Squatina) – mają płaskie ciało i żyją na piaszczystym dnie, są niegroźne dla ludzi

Choć w wodach kanaryjskich teoretycznie mogą pojawić się także bardziej niebezpieczne gatunki, jak żarłacz biały czy rekin tygrysi, są one spotykane niezwykle rzadko, a ataki rekinów na Teneryfie praktycznie nie występują. Warto jednak pamiętać o podstawowych zasadach bezpieczeństwa, takich jak unikanie pływania o zmierzchu i świcie, gdy rekiny są najbardziej aktywne.

Lądowe niebezpieczeństwa na Teneryfie

Niebezpieczne owady i pajęczaki

Komar egipski (Aedes aegypti)

W ostatnich latach na Wyspach Kanaryjskich, w tym na Teneryfie, pojawiły się pojedyncze osobniki komara egipskiego. Ten gatunek może przenosić groźne choroby tropikalne, takie jak denga, Zika, chikungunya czy żółta febra. Władze archipelagu prowadzą intensywny monitoring i działania zapobiegawcze, aby nie dopuścić do rozprzestrzenienia się tego gatunku.

W 2023 i 2024 roku wykryto obecność komarów egipskich w portach na Teneryfie i Gran Canarii. Po ich wykryciu natychmiast wprowadzono środki kontrolne, w tym fumigację (likwidację przy użyciu gazu) w zagrożonych miejscach. System nadzoru entomologicznego na Wyspach Kanaryjskich działa sprawnie, minimalizując ryzyko dla mieszkańców i turystów.

Karaluchy

Na Teneryfie, podobnie jak w innych ciepłych regionach, występują karaluchy. Choć same w sobie nie są jadowite ani agresywne, mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia jako potencjalni nosiciele chorób i pasożytów. Problem ten dotyczy głównie obszarów miejskich i miejsc związanych z przetwarzaniem żywności.

cockroach, insect, nature

Gigantyczny ślimak lądowy (Lissachatina fulica)

W 2023 roku na Teneryfie wykryto obecność gigantycznego ślimaka lądowego (Lissachatina fulica), pochodzącego z Afryki Wschodniej. Ten inwazyjny gatunek może osiągać wielkość do 30 cm i ważyć około 1 kg.

Ślimaki te stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego, ponieważ mogą przenosić groźne choroby, w tym zapalenie opon mózgowych i salmonellozę. Dodatkowo zagrażają rolnictwu i lokalnemu ekosystemowi, atakując uprawy bananów, pomidorów i dziką roślinność.

Władze Wysp Kanaryjskich wydały ostrzeżenie, aby pod żadnym pozorem nie dotykać tych ślimaków i niezwłocznie informować o ich znalezieniu. Wczesne wykrywanie i szybka reakcja są kluczowe dla ochrony środowiska naturalnego wysp oraz zdrowia mieszkańców i turystów.

Jak bezpiecznie cieszyć się urokami Teneryfy?

Pomimo wymienionych zagrożeń, Teneryfa pozostaje bezpiecznym miejscem wypoczynku, jeśli przestrzega się kilku podstawowych zasad:

Bezpieczeństwo w wodzie

  1. Zwracaj uwagę na flagi ostrzegawcze na plażach – czerwona flaga oznacza zakaz kąpieli, żółta – zachowanie ostrożności
  2. Unikaj kąpieli w miejscach niestrzeżonych i bez oznakowania
  3. Jeśli zauważysz żeglarza portugalskiego, natychmiast wyjdź z wody i powiadom ratownika
  4. W przypadku poparzenia przez żeglarza portugalskiego:
    • Nie dotykaj macek gołymi rękami
    • Spłucz oparzone miejsce słoną wodą (nie słodką!)
    • Usuń ewentualne pozostałości macek przy pomocy pincety lub karty kredytowej
    • Zgłoś się do lekarza

Ochrona przed owadami

  1. Stosuj środki odstraszające owady, zwłaszcza wieczorem i w pobliżu zbiorników wodnych
  2. Używaj moskitiery lub klimatyzacji w miejscu zakwaterowania
  3. Eliminuj wodę stojącą w doniczkach, wiadrach czy innych pojemnikach, jeśli mieszkasz w prywatnym domu lub apartamencie

Ogólne zasady bezpieczeństwa

  1. Zachowaj czystość w miejscu zakwaterowania, aby uniknąć przyciągania karaczanów
  2. Nie dotykaj nieznanych zwierząt i roślin
  3. Zgłaszaj lokalnym władzom wszelkie podejrzane znaleziska, w tym gigantyczne ślimaki
  4. Miej przy sobie podstawowe środki pierwszej pomocy i numery alarmowe

Podróżując po Teneryfie, pragniesz odkryć jej dziką duszę, zanurzyć się w tajemniczym świecie przyrody i zetknąć się z egzotycznymi stworzeniami. Ta malownicza wyspa, otoczona lazurowymi wodami Oceanu Atlantyckiego, kusi swoją różnorodnością fauny, która od dawna przyciąga podróżników i badaczy z całego świata. Od żółwi morskich, które leniwie płyną w ciepłych wodach, po skryte w jaskiniach jaszczurki, każdy krok po tej wyspie kryje w sobie niespodziankę. Ale czy wszystkie te zwierzęta są tak urocze i nieszkodliwe, jak się wydaje? Czy niebezpieczne gatunki czyhają na Teneryfie?

Fauna Teneryfy – bogactwo i różnorodność

Mimo potencjalnych zagrożeń, Teneryfa oferuje fascynujące spotkania z lokalną fauną, która w większości jest całkowicie bezpieczna i warta poznania. Więcej o Teneryfie przeczytasz w artykule – Teneryfa północ czy południe – kompleksowy przewodnik wyboru

Zwierzęta morskie

Wody otaczające Teneryfę są domem dla wielu fascynujących morskich stworzeń:

  • Delfiny butlonose – towarzyszą statkom wycieczkowym, można je obserwować podczas specjalnych wycieczek
  • Grindwale krótkopłetwe – jedna z największych kolonii tych waleni znajduje się właśnie u wybrzeży południowej Teneryfy
  • Żółwie morskie – zwłaszcza żółw karetta, który w okresie letnim odwiedza wody archipelagu
ogladanie delfinow wielorybow teneryfa (12)
ogladanie delfinow wielorybow teneryfa (9)
ogladanie delfinow wielorybow teneryfa (2)

Endemiczne gatunki lądowe

Wyspa może pochwalić się również unikalnymi gatunkami zwierząt lądowych:

  • Jaszczurka z Teno (Gallotia galloti) – endemiczna jaszczurka, występująca na skałach Parku Krajobrazowego Teno
  • Gacek kanaryjski – nietoperz z charakterystycznymi dużymi uszami, endemiczny dla archipelagu
  • Gołąb wawrzynowy – ptak endemiczny, zamieszkujący lasy wawrzynowe Teneryfy
  • Kanarek – tak, prawdziwe kanarki pochodzą właśnie z Wysp Kanaryjskich!
gecko, dragon, reptile

Podsumowanie

Teneryfa, mimo kilku potencjalnych zagrożeń związanych z lokalną fauną, pozostaje bezpiecznym i fascynującym miejscem do eksploracji. Żeglarz portugalski w wodzie, komar egipski czy gigantyczny ślimak lądowy to zagrożenia, o których warto wiedzieć, ale nie powinny one zniechęcać do odwiedzenia tej pięknej wyspy.

Przestrzegając podstawowych zasad bezpieczeństwa i zachowując zdrowy rozsądek, można cieszyć się wszystkimi urokami Teneryfy – od nurkowania w krystalicznie czystych wodach i obserwowania delfinów, po wędrówki szlakami wśród endemicznej flory i fauny.

Pamiętaj, że lokalne władze dokładają wszelkich starań, aby kontrolować potencjalne zagrożenia, a system monitoringu działa sprawnie, dbając o bezpieczeństwo zarówno mieszkańców, jak i turystów.

Często zadawane pytania

Czy w wodach otaczających Teneryfę żyją rekiny?

Tak, w wodach wokół Teneryfy żyje kilka gatunków rekinów, ale zdecydowana większość z nich nie stanowi zagrożenia dla ludzi. Ataki rekinów na Teneryfie praktycznie nie występują.

Czy na Teneryfie występują jadowite węże?

Na Teneryfie nie występują jadowite węże. Jedynym gatunkiem węża na wyspie jest niejadowity wąż kanaryjski (Lampropeltis getula), który został wprowadzony przez człowieka.

Jak chronić się przed komarami na Teneryfie?

Stosuj repelenty, zwłaszcza wieczorem, noś długie rękawy i spodnie o zmierzchu, używaj moskitiery lub klimatyzacji w miejscu zakwaterowania.

Co zrobić w przypadku ukąszenia przez nieznanego owada?

Przemyj miejsce ukąszenia wodą z mydłem, zastosuj zimny okład, aby zmniejszyć obrzęk. Jeśli pojawią się niepokojące objawy jak silny ból, obrzęk, wysypka czy trudności z oddychaniem, natychmiast skontaktuj się z lekarzem.

Czy żeglarz portugalski występuje przez cały rok w wodach Teneryfy?

Żeglarze portugalscy mogą pojawiać się przez cały rok, ale częściej spotyka się je zimą i wiosną, zwłaszcza po sztormach. Zawsze zwracaj uwagę na flagi ostrzegawcze na plażach.