Hiszpania zainwestuje 400 mln euro w gigateleskop na La Palmie

Hiszpania stawia na największą inwestycję naukową w swojej najnowszej historii. Rząd w Madrycie oferuje aż 400 milionów euro na budowę Teleskopu Trzydziestometrowego (TMT) na wyspie La Palma, co może przesądzić o lokalizacji tego gigantycznego instrumentu naukowego.

Konkretne deklaracje na najwyższym szczeblu

Minister Nauki, Innowacji i Uniwersytetów Diana Morant przedstawiła we wtorek dyrektorowi wykonawczemu Międzynarodowego Obserwatorium Teleskopu Trzydziestometrowego (TMT International Observatory), Robertowi Kirshnerowi, oficjalne wsparcie hiszpańskiego rządu dla alternatywnej lokalizacji projektu na La Palmie. Spotkanie odbyło się w siedzibie Ministerstwa Nauki, Innowacji i Uniwersytetów (MICIU) z udziałem ministra Polityki Terytorialnej i Pamięci Demokratycznej Ángela Víctora Torresa.

Podczas rozmów potwierdzono hiszpańską propozycję inwestycji sięgającej 400 milionów euro, pod warunkiem że “największy i najbardziej zaawansowany teleskop półkuli północnej” zostanie zainstalowany w Obserwatorium Roque de Los Muchachos na La Palmie. Inwestycja byłaby realizowana przez MICIU i zarządzana za pośrednictwem Centrum Rozwoju Technologicznego i Innowacji (CDTI).

Rewolucyjne możliwości badawcze

“Jesteśmy gotowi na jedną z najbardziej ambitnych inwestycji w naszej najnowszej historii naukowej” – podkreśliła minister Morant. Teleskop Trzydziestometrowy, wyposażony w główne zwierciadło o średnicy 30 metrów, umożliwi badanie Wszechświata z niespotykanym dotąd poziomem szczegółowości. To instrument, który może zrewolucjonizować nasze rozumienie kosmosu.

Z planu B na głównego kandydata

Do niedawna szczyty La Palmy były jedynie drugim wyborem organizatorów projektu TMT. Pierwotnie planowano budowę gigateleskopu na górze Mauna Kea na Hawajach. Jednak szanse kanaryjskiej wyspy znacząco wzrosły po cięciach w budżecie federalnym Stanów Zjednoczonych.

Przełomowy moment nastąpił w czerwcu ubiegłego roku, gdy Narodowa Fundacja Nauki (NSF) przesłała do Kongresu USA dokument budżetowy zawierający kluczowe oświadczenie: “Teleskop Trzydziestometrowy (TMT) nie przejdzie do końcowej fazy projektowania i nie otrzyma dodatkowego zaangażowania funduszy NSF”.

Hawaje – lokalizacja pod znakiem zapytania

Dodatkowo na Hawajach narastał silny sprzeciw społeczny wobec budowy gigateleskopu. Rdzenni mieszkańcy wysp sprzeciwiają się realizacji projektu na górze Mauna Kea, którą uważają za miejsce święte. Ten społeczny opór dodatkowo komplikuje realizację inwestycji w pierwotnej lokalizacji, zwiększając szanse La Palmy na ostateczne zwycięstwo w tej naukowej rywalizacji.