Niezwykłe zjawisko superkalimy
Ciekawym zjawiskiem meteorologicznym, które zaobserwowano w latach 2020-2022, były nadzwyczajne superkalimy, czyli zjawiska atmosferyczne charakteryzujące się bardzo silnymi wiatrami zdolnymi do przenoszenia dużych ilości pyłu w powietrzu aż do Półwyspu Iberyjskiego i archipelagu Kanaryjskiego. Zjawisko to było skutkiem niespotykanej wcześniej konfiguracji atmosferycznej, podobnej do prognozowanych dla rozgrzanego przez zmiany klimatyczne globu.
Sekwencja wydarzeń prowadząca do superkalimy
Badania nad tym zjawiskiem prowadzone były przez naukowców z Instytutu Produktów Naturalnych i Agrobiologii (IPNA-CSIC), którzy analizowali dane dotyczące stężenia cząstek PM10 podczas sześciu epizodów superkalimy, które miały miejsce w latach 2020-2022. W zjawisku superkalimy stężenie cząstek PM10 przekroczyło 1000 mikrogramów na metr sześcienny.
Naukowcy analizowali konkretne epizody zjawiska, które miały miejsce między 3 a 5 lutego 2020, 22 a 29 lutego 2020 (superkalima karnawałowa), 15 a 21 lutego 2021, 14 a 17 stycznia 2022, 29 stycznia do 1 lutego 2022 i 14 a 20 marca 2022. Badanie wykazało, że źródłem tych nadzwyczajnych epizodów było nietypowe dla zimy położenie struktur wysokiego i niskiego ciśnienia.
Nadzwyczajne stężenie pyłu
Naukowcy zauważyli, że stężenie pyłu podczas superkalimy bywało tak duże, że przekraczało możliwości pomiarowe dostępnych urządzeń. Dlatego musieli opracować nową metodę rekonstrukcji danych, która pozwoliła dokładnie określić ilość pyłu, która dotarła do Wysp Kanaryjskich i Półwyspu Iberyjskiego podczas tych dni. Na przykład, w marcu 2022 roku, w Almerii, stężenie pyłu sięgało prawie 6000 mikrogramów na metr sześcienny.
Skutki zjawiska superkalimy
Zjawisko superkalimy nie jest tylko ciekawostką naukową. Jego skutki mogą być bardzo poważne dla zdrowia ludzi i ekosystemów, ponieważ podczas takich zdarzeń stężenie pyłu w powietrzu wielokrotnie przekracza normy określone przez Światową Organizację Zdrowia. Przykładowo, w lutym 2020 roku na Gran Canaria, średnie stężenie pyłu wynosiło 5254 mikrogramy na metr sześcienny, a na południu Teneryfy średnie dobowe stężenie wynosiło 1840 mikrogramów na metr sześcienny, co jest 40 razy wyższe od zalecanej normy.
Obserwatorium superkalimy na Wyspach Kanaryjskich
W związku z tym problemem, Wyspy Kanaryjskie, współpracując z IPNA-CSIC, tworzą pierwsze w Europie obserwatorium do kompleksowej analizy chemicznej pyłu atmosferycznego. Laboratorium Jakości Powietrza na Wyspach Kanaryjskich będzie monitorować składniki cząstek pyłu zawieszonego w powietrzu, co pomoże zrozumieć skąd pochodzą te cząstki i jakie mają skutki dla zdrowia ludzi oraz ekosystemów. W ramach projektu instalowane są już sensory na Wyspach Kanaryjskich, w strategicznie ważnych miejscach, takich jak południe Teneryfy, Gran Canaria czy Fuerteventura.
Zmiana pogody na Wyspach Kanaryjskich: nadchodzi kalima
Ministerstwo Zdrowia wzywa ludność do podjęcia ekstremalnych środków ostrożności w obliczu wyjątkowego epizodu kalimy na Wyspach Kanaryjskich
Trzecia kalima na Wyspach Kanaryjskich w 2024: jak długo potrwa?
Jak długo utrzyma się kalima na Wyspach Kanaryjskich? Nowy fala pojawi się w ciągu najbliższych godzin
